همشهری آنلاین- زهرا کریمی: علیرضا زاکانی در ابتدای مدیریت خود در شهرداری تهران چند شعار اساسی داد که مهمترین آن، اختصاص بودجه شهرداری به پروژه‌های محله محور بود، به این معنا که شهروندان بگویند که کجای شهر نیاز به آبادانی و بهسازی دارد تا شهرداری پس از بررسی‌های کارشناسی به سرعت برای تحقق آن اقدام کند، از دیگر شعارهایی که زاکانی داد کاهش شکاف بین مناطق شمالی و جنوبی تهران و بهبود شرایط زندگی در مناطق کمتر توسعه یافته شهر بود. اصلاح پروانه ساختمانی نیز از دیگر برنامه‌هایی بود که زاکانی وعده پیگیری آن را داد. حالا ۲۰۰ روز از دوره مدیریت او می‌گذرد و ما برای بررسی این وعده‌ها با لطف الله فروزنده، معاون برنامه‌ریزی، توسعه سرمایه انسانی و امور شورا در دفتر کارش گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
یکی از شعارهای علیرضا زاکانی، شهردار جدید تهران در ابتدای کارش، کاهش شکاف بین شمال و جنوب تهران و ایجاد عدالت و توازن در تقسیم بودجه به نفع مناطق کمتر توسعه یافته شهر بود، در این ۲۰۰ روز چقدر به این شعار پایبند بودید و برای رسیدن به آن چه اقداماتی را انجام داده‌اید؟
در تهران شکاف‌هایی بین مناطق شمالی و جنوبی به لحاظ ارائه خدمات دیده می‌شود که سعی ما کاهش آنهاست به این معنا که همه شهروندان بتوانند بهترین خدمات و امکانات را دریافت کنند. از آنجایی که در این معاونت متولی موضوعاتی چون برنامه و بودجه هستیم، تلاش کردیم برای پروژه‌های محلی واقع در مناطق محروم شهر از جمله مناطق ۱۸، ۱۹، ۱۶، ۱۵، ۲۰، ۱۰ و ۱۲ اعتبار بیشتری را اختصاص بدهیم. مناطقی که بافت فرسوده شهر محسوب می‌شوند به طور حتم نیاز به نوسازی و ایمنی بیشتری نسبت به بافت‌های جدید شهر دارند. همچنین حمل و نقل عمومی جزو اولویت‌های مهم برای ماست که مستمر و پیگیرانه به دنبال آن هستیم.
ایجاد قرارگاه‌های مختلف در شهرداری هم در همین راستا بود؟
دقیقا همینطور است. شهردار تهران با ایجاد قرارگاه‌های مختلف به دنبال برنامه‌ریزی درست برای تقسیم بودجه در حوزه‌های مختلف است. اصلا تهران برای ثبات هویت خودش نیاز به چنین قرارگاه‌هایی دارد تا نهادهای دیگر برای حل مشکلات به میدان بیایند و گوشه‌ای از کار را با مسئولیت‌هایی که به عهده دارند، انجام دهند. قرارگاه اجتماعی، قرارگازمان که شکاف سرانه‌های مختلف اعم از سرانه فضای سبز، پل‌ها، مراکز فرهنگی، مراکز درمانی، ورزشی و امکانات شهری را در بین مناطق جنوبی و شمالی کاهش دهیم، در حقیقت می توانیم بگوییم که به سمت عدالت در شهر و اجتماع حرکت کرده‌ایم؛ به عبارتی دیگر اگر بتوانیم تسهیلاتی برای طبقات محروم و متوسط بخش‌هایی از شهر قائل شویم، آنها هم می‌توانند بدون دغدغه به راحتی موضوعات اشتغال، ساخت و ساز و سایر موارد را خود طی کنند و آن زمان می‌توان ادعا کرد که حرکت جهادی این قرارگاه‌ها در راستای برقراری عدالت بوده است.
امسال اولویت شهرداری در اختصاص بودجه با پروژه‌های محله محور است یا پرژه‌های بزرگ شهری؟
در برنامه بودجه امسال الویت با پروژه‌های محله محور است که با نظر مردم شناسایی می‌شوند؛ همچنین راه‌اندازی طرح رصد توسط اعضای شورای شهر موجب شد تا طرح‌های اولویت‌دار کوچک منطقه را شناسایی کنیم و بودجه مناسب برای هر یک کنار بگذاریم. از طرفی روی طرح‌های کلان، مطالعه انجام شده که اجرای آنها نیاز به منابع دارد و برای تامین آن نیاز به همکاری بخش خصوصی و مردم داریم. پروژه‌های کلان در این طرح مانند ال آر تی (قطارزمینی)، ساخت مراکز تفریحی و فرهنگی، مجتمع های بزرگ است. امیدواریم بر اساس برنامه شهرداری تهران در خرداد ماه، همایش سرمایه‌گذاری برگزار شود تا از ظرفیت بخش خصوصی بهره‌مند شویم. هم اکنون بخش زیادی از بودجه شهرداری مربوط به حفظ و نگهداری است بنابراین برای حل مشکلات مردم باید بسترهای دیگری فراهم شود که از دغدغه‌های جدی شهردار و تیم مدیریتی است.
کاهش زمان صدور پروانه‌های ساختمانی از دیگر وعده‌هایی است که شهردار تهران داده بود اما امروز شهروندان می‌گویند که هنوز این اتفاق به صورت کامل رخ نداده و فرایند همچنان طولانی است؛ چرا این اتفاق به طول انجامید؟
یکی از مسئولیت‌هایی این معاونت بررسی فرایندها و گلوگاه های اصلی فساد است. در این باره حدود ۱۰ فرایند شناسایی شده که شامل سامانه نظام پیشنهادات، فرایند تخلفات، فرایند قراردادها، فرایند کارشناسی طرح‌های موضوعی و موضعی، تخلف ساختمانی و صدور آرای قانونی، فرایند پسماند، سرمایه گذاری، فرایند قیمت گذاری املاک و فرایند معاملات است. در حال حاضر دو فرایند از این تعداد را در اولویت قرار داده‌ایم. یکی صدور پروانه و دیگری پایان کار ساختمان است. هم اکنون بیشترین مراجعه مردمی به شهرداری‌ها برای صدور پروانه است. ما برای تسهیل در این موضوع، تیم‌های تخصصی گماشته‌ایم. البته بخشی از قوانین در این زمینه باید اصلاح شود و بخشی دیگر را باید با بخشنامه شهردار اصلاح کنیم. با این حال اگر شهروندان برای صدور پروانه مراجعه کنند، می‌بینند که فرایند تا حدودی کوتاه شده است. به عنوان مثال بازدید آتش‌نشانی از ساختمان و بازدید فضای سبز به دفاتر واگذار شده تا یکباره صورت بگیرد و نخواهند برای هر مورد بازدید مدت طولانی صرف شود. در عین حال تیمی مشغول به کارند تا دفاتر را مورد بازرسی قرار دهند، چون دفاتر الکترونیک از جمله مراکزی هستند که قرار بود برای خدمت به مردم تشکیل شوند اما در این بین برخی دچار فساد شدند و بعضی پروسه کار را طولانی کرده‌اند. بنابراین این فرایند بین شهردار منطقه، ناحیه و مرکز بخش خصوصی که دفاتر الکترونیک است، در حال ساماندهی است و قرار است تا خرداد ماه زمینه را برای پرونده‌های شخصی به گونه‌ای فراهم کنیم که ظرف دو ماه پروانه صادر شود. اما در رابطه با پروانه‌های بزرگ دست ما نیست و ممکن است برای این پروژه‌ها سایر نهادها هم وارد شوند که این موضوع فرایند را طولانی می‌کند. البته برای کاهش صدور آن پرونده‌ها هم با سایر نهادها در حال رایزنی هستیم.
روز گذشته در مصاحبه‌ای عنوان کرده بودید که قرار است حقوق کارکنان رسمی شهرداری را افزایش دهید، در این باره، بیشتر توضیح می‌دهید؟ همچنین درباره تعدیل برخی نیروهای شهرداری که مدتی است مطرح شده، بگویید که این افراد چگونه انتخاب می‌شوند و در چه رده‌هایی قرار دارند؟
شهرداری تهران یکی از دستگاه‌های پرجمعیت نیروی انسانی است، ما نزدیک به ۶۰ هزار نیروی انسانی در این مجموعه داریم که این تعداد، جدا از نیروهای حجمی در قالب شرکت‌های پیمانکاری هستند. اولین اقدام ما، ساماندهی آماری نیروی انسانی بود که بدانیم چه تعداد نیرو به چه صورت توزیع شده‌اند و بعد به این نتیجه رسیدیم که برخی نیروهایمان در شرکت‌ها، سازمان‌ها، ستادها و مناطق هستند که باید ساماندهی شوند. از این تعداد ۶۰ هزار نفر هم بعضی از نیروها رسمی هستند که وضعیت حقوقی آنها نسبت به دستگاه‌های دیگر رضایتبخش نیست، بنابراین از همان روزهای اول افزایش حقوق آنها پیگیری شده و هنوز هم ادامه دارد و خود نیروی انسانی هم از سازمان امور استخدامی پیگیر این موضوع هست. چون ما در توان و مسئولیت خودمان مکاتبات و جلساتی را داشته‌ایم به امید آنکه حقوق آنها نیز مانند سایر دستگاه‌ها پرداخت شود.
کارمندان شهرداری از زحمت‌کشان جامعه هستند که به طور دائم در خدمت و تعامل با شهروندان فعال هستند. نکته دیگر اینکه در ارزیابی این ۶۰ هزار نفر حدود ۶۰ نفر نمره ارزیابی پایین گرفتند که برخی از آنها از ابتدا غیرقانونی جذب شده بودند و حالا باید بگویم که با توجه به ارزیابی‌های ما تعدیل می‌شوند. از سویی دیگر قانون ما را موظف کرده است که سالیانه ۶ درصد نیروی انسانی شهرداری را کاهش دهیم. ۶۰ هزار را ضرب در ۶ درصد کنید، این یعنی سالیانه حدود سه هزار و ۶۰۰ نفر نیرو باید کاهش دهیم که بخشی از آنها بازنشستگان هستند. اما ما فضایی را ایجاد کرده‌ایم که فرد بداند در حال ارزیابی است و اگر نمره ارزشیابی بالایی بگیرد، ارتقا پیدا می‌کند و اگر متوسط باشد با آموزش به او فرصتی دوباره می‌دهیم و اگر پایین بود دیگر امکان همکاری با او را نداریماز سویی دیگر قانون ما را موظف کرده است که سالیانه ۶ درصد نیروی انسانی شهرداری را کاهش دهیم. ۶۰ هزار را ضرب در ۶ درصد کنید، این یعنی سالیانه حدود سه هزار و ۶۰۰ نفر نیرو باید کاهش دهیم که بخشی از آنها بازنشستگان هستند. اما ما فضایی را ایجاد کرده‌ایم که فرد بداند در حال ارزیابی است و اگر نمره ارزشیابی بالایی بگیرد، ارتقا پیدا می‌کند و اگر متوسط باشد با آموزش به او فرصتی دوباره می‌دهیم و اگر پایین بود دیگر امکان همکاری با او را نداریم. نباید فراموش کنید که شهرداری نیاز به افراد متخصص و با انگیزه برای کار دارد و با کسی که اهل کار نیست، کار نمی‌کند. بر اساس ارزیابی‌های اولیه ۳۰۰ نفر را داشتیم که کارت می‌زدند و کار نمی‌کردند، شما انتظار دارید با آنها چه کنیم؟ در دوره مدیریت قبلی حدود هزار و ۴۰۰ نفر جذب شده‌اند که ۲۵۰ نفر دستیار بودند، الان مجبوریم ۶۰ نفر آنها را تعدیل کنیم که باید بگویم تعدادی از آنها دستیار هستند.
قبل از سال جدید اعلام شد که نیروهای حجمی شهرداری تبدیل وضعیت خواهند شد، این طرح چه زمانی اجرا می‌شود؟
مسئله اصلی در کشور نیروهای حجمی است که معمولا با پیمانکاران قرارداد همکاری دارند و آنچه تاکنون مشخص شده کم لطفی پیمانکاران به این نیروها بوده است؛ به این معنا که حقوق کمتری به آنها پرداخت شده است. همانطور که می‌دانید، کار اداری مربوط به نیروهای حجمی در بخش خصوصی انجام می‌شود و قرار نیست که آنها، کارمند رسمی شهرداری شوند چرا که هیچ کدام از قوانین بالادستی چنین اجازه‌ای را نداده‌اند. اما چارچوبی را مشخص کرده‌ایم تا نظارت شهرداری بر عملکرد پیمانکاران افزایش پیدا کند. این موضوع هم در دست بررسی است که اول مشخص شود که چه تعداد نیرو دارند و نیروها دارای چه شرایط و ویژگی هستند و همچنین پرداخت حقوق و بیمه آنها چگونه است. در این خصوص بخشنامه‌ای امضا شده که در قراردادهای اول سال حتما اعمال خواهیم کرد. مسئله دیگری که در حال حاضر در حال پیگیری آن هستیم و به زودی آیین‌نامه آن را ابلاغ می‌کنیم، تشویق و ترغیب کارکنان است. به طوری که هر چه کارکنان به سمت واحدهای صنفی و عملیاتی مانند آتش نشانی و بهشت زهرا بروند، امکان قائل شدن مزایای بیشتر را خواهیم داشت؛در واقع با این طرح قصد فراهم نمودن زمینه هایی برای ارتقای آنها داریم. کسی که در آتش‌نشانی مشغول به کار است، مدام در معرض خطر قرار دارد یا آن گروه از افرادی که در بهشت زهرا یا واحد اتوبوسرانی و مترو کار می‌کنند، سختی کار بیشتری را متحمل می‌شوند بنابراین به دنبال طرح‌هایی برای ایجاد انگیزه در آن همکاران هستیم.
برنامه دیگری که درباره منابع انسانی در نظر گرفته‌ایم بحث توانمندسازی نیروهاست، به این منظور کانون شناسایی استعدادها را طراحی کرده‌ایم که در شروع کار حدود ۶۵۰ نفر از کارکنان در این کانون مورد ارزیابی قرار گرفتند و طی آن توانسته‌ایم مسئولیت‌ها را به ۹۸ درصد از کارکنان واگذار کنیم، همچنین در مجموع نزدیک به ۸۰ درصد از مدیران ارشد، میانی و مدیران عملیاتی شهرداری از داخل شهرداری انتخاب و منصوب شده‌اند. این فرایند استعدادیابی و آموزش همچنان ادامه دارد چراکه با شناسایی استعدادهای خوب و آموزش‌های تکمیلی، سبب ارتقا کارکنان می‌شویم. طرح ۱۷۶ ساعت آموزش و موسسه آموزشی شهرداری از جمله برنامه‌های اجرایی دیگر است و اکنون شهرداری بهترین مرکز آموزش آتش‌نشان و بهترین مرکز آموزش کارشناس ترافیک و مترو را در اختیار دارد.
یکی از سامانه‌هایی که به تازگی در شهرداری قرار است رونمایی شود، سامانه جامع قوانین و مقررات شهری است، عملکرد آن دقیقا چه خواهد بود؟
این سامانه قرار است مثل یک مشاور حقوقی عمل کند. در واقع برای همه شهروندان و متخصصان به امور شهری کارایی دارد مثلا شهروند می‌خواهد بداند قوانین صدور پروانه یا ساخت و ساز چیست یا درباره قوانین حمل و نقل در شهر آشنایی پیدا کند، بنابراین وارد سامانه می‌شود و قوانین را جستجو می‌کند. حتی می‌تواند براساس آن مطالبه‌گری از مسئولان را داشته باشد و با سایر حقوق شهروندی‌اش آشنا شود.
برای پیشبرد کارها در امور اداری و مالی شهرداری چقدر از فناوری دانش‌بنیان استفاده می‌کنید؟
در این باره اولین قدمی که برداشتیم، سازمان نوآوری را به شورا ارائه دادیم و مصوبه آن را گرفتیم که این سازمان تشکیل شود چون دیگر مدیریت شهر با روش‌های سنتی منسوخ شده است و باید از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان و افراد نخبه استفاده کرد. مثلا دیگر قرار نیست پسماند را به روش‌های گذشته جمع آوری کنیم و به آراد کوه انتقال بدهیم بلکه باید مدلی برای آن داشته باشیم که تبدیل به یک منبع انرژی شود. همچنین باید برای حفظ و نگهداشت فضای سبز به بحث دانش بنیان احتیاج داریم که مطالعات آن در حال انجام است.
نظر شما